Design A Retirement Community ออกแบบชุมชนเพื่อสังคมผู้สูงอายุ
ประเทศไทยกำลังก้าวสู่“สังคมผู้สูงอายุ” เต็มรูปแบบในอีกไม่ช้านี้ และปัจจุบันชุมชนหรือหมู่บ้านต่างๆ ย่อมมีผู้สูงวัยอาศัยอยู่ไม่มากก็น้อย ถึงเวลาที่ควรสำรวจแล้วว่า ภายในชุมชนมีการเตรียมความพร้อมรองรับสังคมผู้สูงอายุโดยการออกแบบพื้นที่เพื่ออำนวยความสะดวก และคำนึงถึงการป้องกันอุบัติเหตุที่อาจจะเกิดขึ้นกับผู้สูงอายุแล้วหรือยังการออกแบบพื้นที่สาธารณะในชุมชนให้เกิดความสะดวกปลอดภัยในการอยู่อาศัยของผู้สูงอายุ สามารถใช้หลักการออกแบบเพื่อคนทั้งมวล (Universal Design) โดยปรับปรุงพื้นที่ให้คนทุกประเภท ทุกวัยสามารถใช้พื้นที่ได้เท่าเทียมกัน
ห้องน้ำ
มีแสงสว่างเพียงพอ กระเบื้องมีพื้นผิวหยาบไม่ลื่น ควรติดตั้งราวจับเพื่อช่วยในการพยุงตัวด้านข้างของอ่างล้างหน้าและโถสุขภัณฑ์ โดยให้ราวจับสูงจากพื้น 60-75 เซนติเมตร มีสีแตกต่างจากสีของผนังเพื่อให้เห็นชัดเจน โถสุขภัณฑ์ควรเปลี่ยนมาใช้รุ่นที่มีที่นั่งสูงจากพื้น 43-45 เซนติเมตร ซึ่งเป็นระดับที่ผู้สูงอายุลุกนั่งได้สะดวก ซึ่งที่นั่งของโถสุขภัณฑ์ปกติจะสูง 38-40 เซนติเมตร ทำให้ต้องออกแรงมากขณะดันตัวลุกขึ้นยืน ที่กดชำระน้ำควรเลือกใช้แบบคันโยก ส่วนสายชำระควรติดตั้งไว้ด้านข้างให้เอื้อมหยิบใช้ได้ง่าย หรือเปลี่ยนมาใช้ระบบฉีดล้างอัตโนมัติก็เพิ่มความสะดวก
ทางลาด
ในพื้นที่ต่างระดับควรทำทางลาด และต้องเป็นทางลาดไม่ชันเกินไป ใช้สัดส่วน 1:12 เช่น ถ้าพื้นสูง 10 เซนติเมตร ต้องมีทางลาดยาว 120 เซนติเมตร เพื่อเข็นรถขึ้นลงได้ง่าย ทางลาดต้องใช้วัสดุต่างชนิดผิวสัมผัสหรือต่างสี เพื่อให้มองเห็นชัดเจนระหว่างพื้นเรียบกับทางลาด
ทางเดิน
ทั้งทางเดินภายในหรือภายนอกอาคาร ควรสร้างทางเดินที่ราบเรียบสะดวกสบาย ไม่มีเหลี่ยมมุม ไม่มีพื้นสูงๆ ต่ำๆ ต่างระดับ ไม่มีสิ่งกีดขวาง วัสดุกรุพื้นไม่เรียบลื่นจนเกินไป และมีความกว้างเพียงพอให้รถเข็นผ่านได้สะดวก
พื้นห้องต่างๆ
พื้นห้องในชุมชน เช่น ห้องประชุม ห้องออกกำลังกาย ฯลฯ พื้นห้องควรเรียบเสมอกัน พยายามไม่ยกพื้นต่างระดับ วัสดุปูพื้นผิวไม่เรียบลื่น ภายในห้องมีแสงสวางอย่างเพียงพอ
ประตู
ควรเป็นบำนเลื่อนเปิดปิดง่าย มีความกว้างที่รถเข็นผ่านได้ ไม่มีรอยต่อระหว่างพื้นด้านนอกและด้านใน หรืออาจติดตั้งอุปกรณ์เซ็นเซอร์ที่ประตู ให้ประตูเปิดอัตโนมัติเมื่อมีคนเดินเข้ามาใกล้ เพื่ออำนวยความสะดวกให้คนทุกกลุ่ม ไม่ว่าจะเป็นเด็ก คนชรา ผู้ที่ใช้รถเข็น หรือผู้พิการ ฯลฯ สามารถผ่านเข้าออกได้อย่างสะดวก
บันได
บันไดที่มีลักษณะสูงลาดชันและคับแคบยากต่อการก้าวย่าง ควรมีราวจับบันไดที่แน่นหนาจับสะดวก ควรปรับปรุงให้บันไดมีความกว้างมากขึ้น และต้องไม่มีสิ่งกีดขวางบนบันไดที่จะทำให้เกิดการสะดุดหกล้ม
สวนสาธารณะ
เลือกใช้วัสดุปูพื้นที่มีพื้นผิวและโทนสีที่แตกต่างกัน เช่น พื้นทางเดินปูน ระเบียงไม้ ลานกรวด ให้ทุกคนสามารถมองเห็นได้ง่าย หากมีพื้นต่างระดับควรจัดทำทางลาดและเน้นสีให้มองเห็นชัดเจน ปูพื้นด้วยวัสดุที่มีความขรุขระ หลีกเลี่ยงวัสดุผิวเรียบมันวาวเพื่อป้องกันการสะดุดลื่นล้ม เลือกใช้ลวดลายแต่พอดี ไม่มากไปจนทำให้ให้ผู้สูงวัยตาลาย ตลอดพื้นที่ไม่ควรมีการยกพื้นต่างระดับ ศาลาพักผ่อนต่างๆ ควรอยู่บนพื้นเรียบ ไม่ควรสร้างเป็นศาลายกพื้นสูง กระบะหรือแปลงปลูกต้นไม้ควรมีลักษณะคล้ายตัวยู และมีช่องพอให้รถเข็นเข้าถึงได้ง่าย
